Tasiemiec psów i kotów – Dipylidium caninum
Przypadki osiedlania się tego tasiemca w organizmie człowieka są rzadkie, co związane jest ze specyficzną drogą zarażenia.
W cyklu rozwojowym D. caninum występuje żywiciel pośredni, pchła psia lub kocia (Ctenocephalides canis, C. felis), rzadziej wszoł psi (Trichodectes canis), u których występują formy larwalne tasiemca (cysticerkoidy). Zwierzęta nabywają inwazję połykając wyłapywane w sierści owady. Prawdopodobieństwo zarażenia się człowieka jest więc małe, i występuje w środowisku, w którym przebywają zapchlone zwierzęta.
Tasiemiec u zwierząt domowych – jak rozpoznać objawy
Ze względu na to, że objawy kliniczne zarażenia u psów i kotów występują rzadko, właściciel zwierzęcia może nie zdawać sobie sprawy z występującego zagrożenia dla siebie i swojej rodziny. Inwazję u czworonoga można rozpoznać przypadkowo, obserwując ruchliwe człony tasiemca przypominające pestki dyni w okolicy odbytu lub na sierści.
Przed kilku laty pojawiły się dwa doniesienia o stwierdzeniu inwazji tego pasożyta u człowieka w Polsce, a ostatnio stwierdzono inwazję D. caninum u niespełna trzyletniego dziecka (Szwaja i wsp. 2011). Występowały u niego nietypowe objawy kliniczne – bóle brzucha, zaburzenia snu, utrata apetytu i nadmierna ruchliwość.
W ciągu kilku miesięcy rodzice obserwowali człony tasiemca podczas domowej kąpieli i na bieliźnie dziecka. Do rozpoznania gatunku pasożyta doszło po przekazaniu materiału do specjalistycznego laboratorium, a likwidacja zarażenia nie była łatwa, ponieważ nawet po zastosowaniu dwóch preparatów przeciwpasożytniczych tasiemczycy nie udało się zlikwidować.
D. caninum to niebezpieczny pasożyt, który w przewodzie pokarmowym psa osiąga 70 cm długości, a jego uzbrojony scolex (główka), za pomocą którego przyczepia się do ściany jelita, zaopatrzony jest w cztery przyssawki i kilka rzędów haków.
Zwalczanie pcheł u zwierząt
Podstawowym działaniem w zapobieganiu zarażania się ludzi jest zwalczanie pcheł u psów i kotów, a także odkażanie środowiska, w którym przebywały zapchlone zwierzęta. Poczwarka pchły pozostająca w kokonie może przetrwać do sześciu miesięcy w środowisku (szpary w podłodze, spodnia powierzchnia dywanów i wykładzin). To stadium rozwojowe nie jest wrażliwe na stosowane środki owadobójcze. Jest to główną przyczyną nawrotów infestacji pcheł u psów i kotów.
Rozwiązaniem problemu jest więc regularne (codzienne) odkurzanie pomieszczeń oraz kojców i posłań dla zwierząt. Zaleca się comiesięczne stosowanie preparatów owadobójczych u psów i kotów. Preparaty zwalczające stadia rozwojowe pcheł powinny być stosowane do momentu wyeliminowania ze środowiska wszystkich form tych pasożytów (jaj, larw, poczwarek i postaci dorosłych).